(NL/FR) Ideeënwedstrijd gelanceerd voor bedreigd station van Kortrijk / Concours d’idées pour la gare de Courtrai en péril

By DOCOMOMO Belgium / December, 11, 2023 / 0 comments

NL

Het wederopbouwstation van Kortrijk werd in april van dit jaar erkend als één van de zeven belangrijkste bedreigde erfgoedsites in Europa, The 7 Most Endangered. Er werd toen gehoopt dat minstens onderzoek zou gebeuren naar de mogelijkheden van behoud en herbestemming – opties die tijdens het voorgaande decennium niet aangesneden werden. Vanaf de eerste (inmiddels voorbijgestreefde en afgevoerde) voorstellen uit 2013-2014 werd uitgegaan van sloop en de bouw van een indrukwekkend nieuw station. Daarmee wilden stad Kortrijk en de NMBS zich duidelijk profileren in het rijtje naast onder meer Bergen en Luik.

Even na de Europese erkenning verklaarde minister Diependaele (bevoegd voor onroerend erfgoed) dat hij, ondanks het uitdrukkelijk advies van zijn administratie, het Agentschap Onroerend Erfgoed, het station niet zou beschermen als monument. Een dag later (op 25 april) pakten NMBS en de stad Kortrijk uit met een megalomaan en duur nieuw project.

Opvallend is dat over dat project voordien niet gecommuniceerd werd, dat er geen ‘open oproep’ gebeurde, dat de Vlaamse Bouwmeester er niet bij betrokken werd,… Er werd doelbewust (?) nooit naar betere – en goedkopere – alternatieven gezocht.

Het dossier van de omgevingsvergunning berust thans bij de Vlaamse Overheid, in casu minister Demir (bevoegd voor omgeving), die een beslissing moet nemen. Alles is dus nog niet verloren.  

Het kon en kan anders.

In het verleden werd nooit het belang en de mogelijkheden van het bestaande station onderzocht, in tegendeel zelfs. Gemiste kans !

Om aan te tonen wat kon en kan organiseert de Kortrijkse werkgroep ‘Red ons Station’, in samenwerking met de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie, Europa Nostra Belgium en Docomomo Belgium thans een ideeënwedstrijd voor studenten architectuur en jonge architecten. 

Er zijn drie prijzen aan verbonden: een hoofdprijs van 2500 euro en twee andere van elk 1000 euro. 

Inzenden kan tot 8 maart. Nadien zullen de geselecteerde projecten in een tentoonstelling opgenomen worden, die niet alleen in Kortrijk opgesteld wordt maar ook door Vlaanderen zal reizen.

De informatie, het wedstrijdreglement, de samenstelling van de jury en aanvullende informatie is te vinden op de website http://www.railwayheritage.eu

info & bron: railwayheritage.eu

FR

La gare de reconstruction de Courtrai a été reconnue en avril de cette année comme l’un des sept sites patrimoniaux les plus menacés d’Europe (The 7 Most Endangered). On espérait alors qu’au moins des recherches seraient menées sur les possibilités de conservation et de réaffectation – des options qui n’avaient pas été abordées au cours de la décennie précédente. Dès les premières propositions de 2013-2014 (aujourd’hui passées et rejetées), la démolition et la construction d’une nouvelle gare impressionnante étaient envisagées. La ville de Courtrai et la SNCB voulaient ainsi clairement se profiler aux côtés de Mons et de Liège, entre autres.

Peu après la reconnaissance européenne, le ministre Diependaele (responsable du patrimoine immobilier) a déclaré que, malgré l’avis explicite de son administration, il ne protégerait pas la gare en tant que monument. Un jour plus tard (le 25 avril), la SNCB et la ville de Courtrai déballaient un nouveau projet mégalomaniaque et coûteux.

Il est remarquable qu’il n’y ait pas eu de communication préalable sur ce projet, qu’il n’y ait pas eu d’appel d’offres d’architecture, que l’architecte du gouvernement flamand n’ait pas été impliqué, … Des alternatives meilleures – et moins chères – n’ont délibérément ( ?) jamais été recherchées.

Le dossier du permis de construction est maintenant entre les mains du gouvernement flamand, en l’occurrence le ministre Demir (responsable de l’environnement), qui doit prendre une décision. Tout n’est donc pas encore perdu.  

Les choses pourraient et peuvent être faites différemment.

Dans le passé, l’importance et les possibilités de la gare existante n’ont jamais été examinées, bien au contraire. Une occasion manquée !

Pour montrer ce qui pourrait et peut être fait, le groupe de travail de Courtrai “Red ons Station (Sauvez notre gare), en collaboration avec l’Association flamande d’archéologie industrielle, Europa Nostra Belgium et Docomomo Belgium, organise maintenant un concours d’idées pour les étudiants en architecture et les jeunes architectes.

Trois prix sont prévus : un grand prix de 2 500 euros et deux autres de 1 000 euros chacun. 

Les inscriptions sont ouvertes jusqu’au 8 mars. Les projets sélectionnés feront ensuite l’objet d’une exposition qui sera non seulement présentée à Courtrai, mais qui voyagera également en Flandre.

Les informations, le règlement du concours, la composition du jury et d’autres renseignements sont disponibles sur le site web http://www.railwayheritage.eu

info & source: railwayheritage.eu