(NL) Kolenwasserij Beringen – Toch slopen ?
Het Provinciebestuur Limburg staat aan be-MINE een vergunning toe om Kolenwasserij I op de mijnsite in Beringen te slopen. Ze houdt daarmee geen rekening met de wettelijk bescherming als monument, waarvan de bescherming nog steeds niet opgeheven is. Bovendien is de procedure tot opheffing van de bescherming nog niet ingezet. Vooraleer de bescherming opgeheven kan worden is er o.m. een openbaar onderzoek en een advies van de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed vereist.
(Bron: www.industrieelerfgoed.be,
lees ook “2018 Shortlist 7 Most Endangered European heritage sites: Coal Preparation Plant in Beringen“)
Op 16 januari maakte Europa Nostra, het toonaangevende Europese erfgoedplatform, bekend dat de kolenwasserij van Beringen opgenomen werd in de shortlist van de 12 meest bedreigde en belangrijke erfgoedsites in Europa.
The 7 Most Endangered is een programma van Europa Nostra, de toonaangevende erfgoedorganisatie in Europa, samen met het European Investment Bank Institute, gesteund door de EUCommissie onder het ‘Creative Europe’-programma. Op de shortlist zijn 12 erfgoedlocaties uit 10 Europese landen opgenomen, waarvan één uit België.
Deze bekendmaking lokte in heel Europa reacties uit, protesten tegen de sloopplannen, maar ook aanbod van deskundigen om bij te dragen bij het zoeken naar alternatieven, behoud en herbestemming.
In januari werd eveneens een online petitielijst gelanceerd (beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels). Daarop kwamen intussen reeds 1098 steunbetuigingen binnen (stand 1 maart, 12:00), niet alleen uit België, maar ook veel uit Nederland en Duitsland, en uit Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Zweden, Tsjechië, Zwitserland, Luxemburg, Polen – tot zelfs uit Rusland. Een ex-mijnwerker liet vanuit Turkije weten dat de kolenwasserij niet mag gesloopt worden.
BE-Mine en LRM, die onder de vleugels van de Vlaamse Overheid opereert – Vlaamse Overheid die tussen haakjes in 1994 de kolenwasserij als monument wettelijk beschermde – halen intussen alles uit de kast om de sloopplannen te kunnen realiseren. Opmerkelijk, maar voor zover geweten werd nooit op een ernstige manier gezocht naar alternatieven.
Voor een dergelijk belangrijk dossier werd/wordt blijkbaar geen beroep gedaan op de Vlaamse Bouwmeester, en werd evenmin een comité van deskundigen samengesteld (een in andere landen vaak toegepaste werkvorm).
In de petitie wordt daarom ook duidelijk aan Minister Bourgeois, aan de Vlaamse Overheid en aan alle verantwoordelijke diensten en instellingen gevraagd
1) geen enkele slopingsvergunning te geven voor delen van dit unieke gebouw
2) het beschermde statuut van de kolenwasserij niet op te heffen of aan te passen om sloop van delen mogelijk te maken
3) het gebouw voor verval te behoeden en intact te houden, en terzelfdertijd een ernstige architecturale en haalbaarheidsstudie uit te voeren voor de herbestemming, de interpretatie en de publieke valorisatie van de kolenwasserij. Wij stellen o.m. voor om een Europese ideeënwedstrijd voor dit gebouw uit te schrijven
4) de nodige fondsen hiervoor te zoeken en ter beschikking te stellen
Alhoewel deze tekst reeds ruim bekendgemaakt werd, kwam er geen enkele respons.
Uit al de informatie waaruit we thans beschikken blijkt dat achter de schermen, met politieke druk en koehandel, getracht wordt om zo snel mogelijk een beslissing af te dwingen tot het afleveren van een sloopvergunning – een ‘fait accompli’ te creëren..
De kolenwasserij van Beringen staat vandaag internationaal in de kijker. Opheffing van bescherming en sloping van delen ervan zal in Europa in elk geval niet onopgemerkt voorbij gaan, zeker niet in het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed 2018 (EYCH2018). Daarenboven is april de in het kader van dit jaar voor het industrieel erfgoed uitgeroepen tot EYCH2018-themamaand rond mijnen en metallurgie (om te herdenken dat op 18 april 1951 het EGKS-verdrag, Europese Gemeenschap van Kolen en Staal, ondertekend werd). In dat verband vindt van 13-15 april in Beringen ook een bijeenkomst van Europese mijnbouwprojecten plaats
Indien een vergunning gegeven wordt voor sloping van een groot deel van de kolenwasserij van Beringen zal dit Vlaanderen en de Limburgse mijnstreek met een negatief imago opzadelen. Maakt Vlaanderen zich internationaal belachelijk, als een erfgoedparia, die er in slaagt om als bijdrage tot het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed één van de 12 belangrijke bedreigde erfgoedsites in Europa te veroordelen ?
Het is aan de Vlaamse Overheid, de Provincie Limburg en de Stad Beringen om hierover te beslissen en de verantwoordelijkheid te nemen.
Daarbij herinneren we er aan dat de stad Beringen vorig jaar, op basis van een sterk gemotiveerde nota, een eerste aanvraag tot het bekomen van een slopingsvergunning weigerde, maar dat BE-Mine en LRM hiertegen beroep aantekenden bij de Provincie Limburg.
Omdat de kolenwasserij ook een beschermd monument is dient eveneens eerst (door de Vlaamse Overheid) de bescherming opgeheven te worden volgens de verplichte procedure (mét openbaar onderzoek) vooraleer ook maar aan het verlenen van een slopingsvergunning kan gedacht worden.
Bron: www.industrieelerfgoed.be