(NL) Digitale Contactdag Bouwkundig Erfgoed
STUDIEDAG | 24.02.2021, 9:00-17:00 | online
Digitale Contactdag Bouwkundig Erfgoed: Echt erfgoed? Authenticiteit in waarderen van bouwkundig erfgoed
Het agentschap Onroerend Erfgoed organiseert vanaf 2021 een jaarlijkse contactdag over waardering van bouwkundig erfgoed in Vlaanderen. De contactdag houdt de vinger aan de pols van recent onderzoek en actuele thema’s, met als rode draad de rol van waarderend onderzoek in de omgang met bouwkundig erfgoed. De contactdag biedt een platform voor onderzoek, en wil reflectie en debat stimuleren over de praktijk van waarderen. De contactdag biedt ook een netwerkmoment voor verschillende disciplines in erfgoedonderzoek in Vlaanderen. Het thema van de eerste editie van de Contactdag Bouwkundig Erfgoed op 24 februari 2021 is authenticiteit.
PROGRAMMA
Voormiddag: plenaire sessie van 9.15 tot 12.00
9.15: Introductie door Sonja Vanblaere, agentschap Onroerend Erfgoed
9.25: Laurajane Smith, Australian National University: Emotional Authenticity and the affective Practices of Heritage Management
9.50: Gabri van Tussenbroek, Universiteit van Amsterdam: Tastbare geschiedenis is onvervangbaar. Over materiële authenticiteit
10.15: Ana Pereira Roders, Technische Universiteit Delft: Heritage, Values and Authenticity
10.40-11.00 Pauze
11.00: Claudine Houbart, Université de Liège: From Venice to Riga: Authenticity and Globalisation
11.25: Piet Geleyns, agentschap Onroerend Erfgoed: Authenticiteit en de Werelderfgoedconventie: enkele Vlaamse casussen
12.00-13.00 Middagpauze
Namiddag: parallelle sessies van 13.00 tot 15.20
Parallelle sessie 1: Materiaal, (re)constructie en ontwerp: vormen van authenticiteit
Het oorspronkelijke materiaal wordt vaak gezien als de belangrijkste component van authenticiteit. In de praktijk blijkt dit echter een complex vraagstuk te zijn. Bij gebouwen met fragiele materialen is het behoud van materiële authenticiteit niet altijd mogelijk en kan voor reconstructie worden gekozen. Onderzoek van technieken en materialen kan naast de materiële variant ook andere vormen van authenticiteit onthullen, zoals de constructiewijze. Bij gebouwen met een rijke bouwgeschiedenis is authenticiteit geen eenduidig begrip, want verschillende delen, bouwfasen of materialen kunnen elk een eigen erfgoedwaarde bezitten. Bij restauratie verplicht deze gelaagdheid tot een afweging van wat precies de authenticiteit van het gebouw bepaalt.
13.00: Mario Baeck, onafhankelijk onderzoeker: Glanzende wanden, slijtvaste vloeren: problemen en oplossingen rond behoud van authenticiteit bij restauratie van historische betegelingen
13.25: Dries Vanhove, Dries Vanhove architectenbureau: De restauratie van een houten oorlogsbarak (Poperinge) en het behoud van het constructieprincipe van de ‘demonteerbare hut’
13.50: Alexander Massoels, IOED Haspengouw West: Authenticiteit in hokjes: vakwerk renoveren
14.15-14.30 Pauze
14.30: Barbara Van der Wee, Barbara Van Der Wee Architects: Authenticiteit in Hortarestauraties. Op zoek naar de samenhang tussen integriteit, materialiteit en leesbaarheid in de restauratie van Hôtel Winssinger
14.55: Stefanie van der Wallen, Erfgoed en Visie: Verschillende erfgoedwaarden, verschillende authenticiteit. Casus site Mayer van den Bergh
Parallelle sessie 2: Dynamisch erfgoed: onderhandelen over authenticiteit
De authenticiteit van erfgoed is niet enkel geworteld in de oorspronkelijke materialiteit, maar kan ook culturele, spirituele of functionele aspecten omvatten. Dit wordt heel duidelijk bij erfgoed of sites die een dynamisch of “levend” karakter hebben; die hun oorspronkelijke functie of gebruik hebben behouden, of verbonden zijn gebleven met het dagelijks leven, beleving of zingeving van gemeenschappen. Waardering of restauratie van zulke sites betekent ook vaak het ‘onderhandelen’ over authenticiteit met verschillende betrokkenen, gemeenschappen, of bewoners, met elk hun eigen invulling van authenticiteit. Het betekent ook de authenticiteit van de plek een hedendaagse invulling geven.
13:00: Gisèle Gantois, KU Leuven: Authenticiteit als herkenbare werkelijkheid: case Noeveren
13.25: Marie Moors, UHasselt: Onderhandelen over authenticiteit: adaptive re-use van modernistische woonensembles
13.50: Marcus van der Meulen, Technische Universiteit Aken: Materialiteit en continuïteit: de vraag naar authentiek religieus erfgoed
14.15-14.30 Pauze
14.30: Marieke Jaenen, Mar Jaen: De gelaagdheid van authenticiteit in de stadsscholen van Gent (1880-1915)
14.55: Joke Nijs, Origin: Een schone slaapster? De Brugse hallen en Halletoren, tussen idylle en authenticiteit
Panelgesprek van 15.45 tot 16.45
Panelgesprek met:
- Leen Meganck, agentschap Onroerend Erfgoed
- Bie Plevoets, UHasselt
- Rutger Steenmeijer, Gorduna vzw – vereniging van restauratie-conservatiearchitecten
- Rudy de Graef, ICOMOS Vlaanderen-Brussel, agentschap Onroerend Erfgoed
- Inge Bertels, UAntwerpen
Wetenschappelijk comité
- Maude Bass-Krueger (UGent, Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen)
- Inge Bertels (UAntwerpen, Faculteit Ontwerpwetenschappen)
- Vincent Debonne (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Rudy De Graef (agentschap Onroerend Erfgoed en ICOMOS Vlaanderen-Brussel)
- Karel Dendooven (Herita vzw)
- Marc Jacobs (UAntwerpen, Faculteit Ontwerpwetenschappen)
- Frederik Mahieu (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Leen Meganck (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Anne-Françoise Morel (KULeuven, Departement Architectuur)
- Bie Plevoets (UHasselt, Vakgroep Architectuur en Kunst)
- Rutger Steenmeijer (Gorduna vzw)
- Maarten Van Dijck (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Nathalie Van Roy (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Karina Van Herck (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Sara Vermeulen (agentschap Onroerend Erfgoed)
- Nathalie Vernimme (agentschap Onroerend Erfgoed)
Inschrijven
Deelname is gratis, maar je bent wel verplicht om in te schrijven. Vul zeker een juist e-mailadres in zodat Agentschap Onroerend Erfgoed je alle informatie kan bezorgen om digitaal deel te nemen. Inschrijven kan tot en met 21 februari 2021. De meeste lezingen zijn in het Nederlands, drie internationale experten geven hun lezing in het Engels.