(NL) Open brief aan Oostends stadsbestuur: ‘Geef zwembad tweede leven als overdekte publieke ruimte’

Op 18 mei maakte het Oostends schepencollege haar plannen bekend om het stedelijk zwembad, een constructie uit 1976 van de architecten Paul Felix en Jan Tanghe volledig te slopen en te vervangen door een groene ruimte.
In onderstaande open brief aan het schepencollege onderschrijft onze voorzitter Marc Dubois  het pleidooi van Archipel om het zwembad te herbestemmen als overdekte publieke ruimte.

Teken hier de petitie!

Naar aanleiding van de dreigende sloop verschenen onderstaande artikelen:
“Architectuurvereniging Archipel: “Afbraak oud zwembad Oostende getuigt van wegwerpcultuur”, 27.05.2021, KW
“Oud zwembad Oostende tegen de vlakte“, 18.05.2021, WTV
“SOS brutalisme… SOS zwembad Oostende“, 18.05.2021, Archipel

foto: Marc Felix

Geachte Heer Burgemeester,

Via de media vernam ik dat het nieuw zwembad in gebruik werd genomen en dat de stad het voormalig zwembad wil slopen.

Als architect heb ik de voorbije 40 jaar kennis opgedaan op het gebied van architectuur en erfgoed. In de jaren ’80 en ’90 ben ik lid geweest van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen. Sinds Vijf jaar ben ik voorzitter van DOCOMOMO België, een internationale organisatie. Dat ik waardering heb voor Oostende kon U opmaken in 2019, ik was toen curator van de expositie “Vernieling en wederopbouw Oostende 1944-1958”.

Bij het voornemen om het zwemblad te slopen wil ik een aantal overwegingen formuleren en dit in de hoop dat U zoekt naar een andere mogelijkheid. Vooreerst, het zwembad staat niet in de weg van de Koninklijke Gaanderijen. Het Thermengebouw van de jaren ’30 was een veel grotere aantasting van de Gaanderijen dan het zwembad van Felix & Tanghe. De eerste foto van de persmededeling (zie hier) toont dit glashelder en het autonoom ontwerp van de Franse architect Charles Girault (1902-1906) teniet werd gedaan.

Bij de beelden die men aanbrengt om terug te keren naar de toestand van de jaren ’50 zijn er ook bedenkingen te maken. Als curator van de expositie “Oostende 1944-1958’ ken ik deze foto’s en de filmopnames van Henri Storck waarbij men een springwedstrijd voor paarden kan zien op deze site. Iedereen weet dat voor dergelijke activiteiten anno 2021 een totaal andere accommodatie aanwezig moet zijn. Bekijk even de foto’s met de lage tribune en waarbij de Koninklijke Gaanderijen niet werden belemmerd. Een dergelijk tribune is onrealistisch nu. Ik denk dat een wijds grasveld eerder een depotplaats wordt voor hondenbehoeftes!

Waarom het gebouw niet ontmantelen en de structuur aanwenden als overdekte publieke ruimte met een beschutting tegen regen en wind? In Gent vroeg men tijdens de bouw van de Stadshalle “waarvoor moet dit dienen?” alsof de architect dit vergeten was. Nu deze structuur er staat wordt zij voor een veelheid aan activiteiten gebruikt, van kleine piano concerten tot een beschutte plaats voor de nieuwjaarsrecepties van het stadsbestuur. Waarom zou dit in Oostende niet kunnen?

Slopen is ook een vorm van ecologische belasting. Uw schepen Kurt Claeys die architect is van opleiding zal dit zeker beamen. Hergebruik op één of andere wijze is beter dan een dure afbraak, daarvoor wordt internationaal gepleit vanuit milieu overwegingen. De obsessie om terug te keren naar de jaren ’50 met een groot grasveld is volgens mij een misplaatste vorm van nostalgie en het argument “zorg voor patrimonium” wordt ingezet om het slopen te verdedigen. Toch een vreemde redenering.

Het geld nodig voor een volledige afbraak zou men beter investeren om eindelijk de Gaanderijen te restaureren, voor mij een topmonument van onze Belgische, zelfs van de Europese kust. Ik hoop dat met deze open brief U en uw schepencollege zorgvuldig de beslissing zullen nemen en de aangebrachte argumenten in deze brief in overweging te nemen en niet over te gaan tot slopen. Beschouw dit schrijven niet als kritiek maar een aanzet voor een open debat betreffende erfgoed zonder dat er winnaars of verliezers zijn. Ons erfgoed heeft niets aan polarisatie.

Steeds bereid voor een gesprek teken ik deze brief met de meeste hoogachting. 

Marc Dubois, architect Hon FRIBA 

Voorzitter DOCOMOMO België / Belgique